Dla sportowców i nie tylko- masaż sportowy.

Ruch to zdrowie, a żaden lek nie zastąpi ruchu” – to słynna maksyma, która przez lata wypełniała usta popularyzatorom aktywności fizycznej i dała dowód na to, że faktycznie, systematyczne podejmowanie ćwiczeń fizycznych jest w stanie zapewnić nam dobrostan zdrowotny. Współcześnie, wiele osób decyduje się na podejmowanie przeróżnych aktywności – jedni zaczynają od biegania, inni zaś stawiają na sporty grupowe a jeszcze inni urządzają sobie zdrowotne spacery. Każda forma aktywności jest dobra, nie ma utartych przekonań, że coś jest lepsze, a inne gorsze. W związku z intensyfikacją aktywności fizycznej, pojawia się problem wszechobecnych w świecie profesjonalnego sportu – kontuzji. Nie jest to objaw mile widziany przez nikogo, ponieważ kontuzja jest jednoznaczna z zawieszeniem swojej sportowej działalności na jakiś czas. Jak zatem ustrzec się negatywnym skutkom podejmowania aktywności fizycznej? O tym przeczytasz w poniższym artykule, zapraszam do lektury.

Osoby nie mające do czynienia na co dzień z odnową biologiczną, często zastanawiają się na czym tak właściwie ona polega – czy to coś dostępnego dla zwykłego Kowalskiego, który postanowił wypełnić coroczne postanowienie dotyczące aktywności fizycznej? Tak właściwie forma odnowy biologicznej, w zależności od osoby i intensywności treningu może się różnić. Dla niektórych odnową biologiczną może być ciepły prysznic na obolałe mięśnie, a dla innych masaż sportowy, czy profesjonalna fizjoterapeutyczna wizyta u osoby mocno doświadczonej. Dzisiaj skupimy się na wyjaśnieniu, czym jest masaż sportowy, jakie ma oddziaływanie na organizm i jak to się dzieje, że masaż pomaga w profilaktyce urazów oraz „zakwasów” po wysiłku fizycznym.

Czym jest masaż sportowy?

Masaż większości ludziom kojarzy się z wszechobecną przyjemnością rozpływającą się po całym ciele. Nic bardziej mylnego, aczkolwiek jeśli chodzi o jego sportową odmianę, to są bardziej intensywne ruchy, mogące czasami zaboleć – „zakwasy” aktywne mogą sprawiać lekką bolesność mięśni. Ten masaż jest masażem ręcznym, oddziaływującym na cały organizm sportowca, ponieważ zdrowotne skutki masażu pojawiają się w większości tkanek, narządów oraz układów.

W zależności od formy sportowca, czy sportowca amatora, z którym masażysta pracuje forma masażu będzie nieco odmienna. Przede wszystkim, celem masażu będzie przeciwdziałanie powstawaniu objawów patologicznych – które powstają podczas podejmowania aktywności fizycznej, w szczególności, kiedy aktywność fizyczna jest ponad możliwości sportowca. Sport wyczynowy, ale również amatorski może być czasami ponad siły. Warto wspomnieć o funkcjach, które masaż sportowy może odgrywać, a mianowicie jest to: funkcja rozgrzewająca, w przypadku, gdy masaż stosuje się przed wysiłkiem fizycznym, funkcja regeneracyjna, która przyśpiesza powrót do formy po wysiłku oraz lecznicza, którą stosuje się w przypadku wystąpienia urazów niewymagających ingerencji lekarskiej. Warto wspomnieć w tym miejscu, że potoczne zakwasy są tak naprawdę mikrourazami, które występują w mięśniach po wysiłku fizycznym.
Masaż sportowy nie wymaga specjalnych warunków do jego przeprowadzenia – wystarczy terapeuta na odpowiednim miejscu, pacjent oraz adekwatny środek poślizgowy. Tak właściwie, masaż przeprowadzany bezpośrednio przed startem w zawodach, np. lekkoatletycznych pod gołym niebem, jest przeprowadzany w stricte spartańskich warunkach.
Odnośnie środków ułatwiających i wspomagających masaż sportowy tych rodzajów może być mnóstwo, jednak wszystkie te środki będą miały ten sam cel – ułatwić jego wykonanie, zmniejszyć tarcie pomiędzy rękami terapeuty, a ciałem osoby masowanej. Środki ułatwiające mogą mieć przeróżną postać – stałą, półstałą oraz płynną. W zależności od preferencji osoby masującej, ma szeroki wachlarz wyboru. Jeśli chodzi o środki wspomagające masaż, a to nie to samo, co wyżej wymieniona grupa, dlatego masażysta wybierając odpowiedni środek musi mieć na uwadze, co danym środkiem chce osiągnąć. W przypadku sportowców mogą to być środki rozgrzewające, przeciwbólowe, przeciwzapalne, witaminowe czy przeciwobrzękowe. Preparatami, które stosuje się wspomagająco nie muszą być leki i preparaty lekowe. Coraz bardziej popularne stają się olejki eteryczne, których kombinacja daje podobne działanie, co stosowanie leków.
Odnośnie techniki wykonywania masażu sportowego są spotykane różne teorie, w zależności od osoby, która dany masaż przeprowadza. Są jednak rdzenne techniki, którymi trzeba się podczas masażu kierować, a mianowicie: technika ugniatania, oklepywania – to intensywne techniki, które zazwyczaj w masażu klasycznym są traktowane pobieżnie, tutaj zdecydowanie wiodą prym. Dodatkowo, technika wibracji jest ważna w delikatnym traktowaniu mięśnia. W masażu sportowym pojawiają się techniki, które nie są popularne w masażu klasycznym, a są to: technika wałkowania, wyciskania, mieszenia, rolowania, roztrząsania.

Rodzaje masażu sportowego.

W profesjonalnym przygotowaniu sportowca należy wziąć pod uwagę oddziaływanie masażu częściowo i na cały organizm. Warto również pamiętać o fazach przygotowania do sezonu, jak to się ma w przypadku profesjonalistów oraz amatorów, gdy również swój wysiłek dzielą na różne fazy. W tym celu stosuje się różne rodzaje masażu sportowego, wykonywany w różnych fazach przygotowania sportowców. Masaż sportowy można podzielić na: masaż treningowy, przed zawodami, startowy, powysiłkowy oraz podtrzymujący. Wszystkie te masaże mają określony czas wykonywania, a kilka słów o nim, przeczytacie poniżej.

Masaż treningowy jest formą masażu, który wykonuje się zazwyczaj bezpośrednio przed treningiem. Jego zadaniem jest przygotować ciało sportowca do podejmowania zwiększonej aktywności fizycznej. Czas trwania takiego masażu to zazwyczaj od 40 do godziny, jednakże jest to zależne od fazy treningu, a wykonywany powinien być po treningu, od 1,5 godziny do nawet 6 godzin. Jest to kolejne obciążenie dla sportowca, dlatego masaż powinien być częścią treningu. Podczas masażu masuje się te mięśnie, które biorą udział w wysiłku fizycznym a zaprzestać go trzeba na 2 dni przed ważnym startem w zawodach.

Masaż przed zawodami jest wykonywany po masażu treningowym, aż do dnia startu. Masaż powinien obejmować całe ciało i mieć charakter wyciszający, co przed ważnymi zawodami przynosi nie tylko ukojenie fizyczne, ale psychiczne również. Masażysta powinien bacznie obserwować reakcje sportowca podczas takiego masażu, gdyż nadmierne przebodźcowanie może być niekorzystne dla sportowca i jego występu.

Masaż startowy jest masażem przygotowującym do osiągnięcia jak najlepszego wyniku na zawodach sportowych. Stosuje się go również, aby uchronić zawodnika przed kontuzją, wzmocnić rozgrzewkę, co może dać pozytywny skutek podczas udziału w zawodach. Masażysta największą uwagę powinien zwrócić na miejsce przyczepów mięśni, ale również na wszystkie bodźce, które towarzyszą sportowcowi.

Masaż powysiłkowy jest masażem regeneracyjnym, bezpośrednio po ukończonym maksymalnym wysiłku fizycznym, podczas zawodów. Ten masaż można przeprowadzić pomiędzy poszczególnymi startami, by doprowadzić sportowca do względnie normalnego stanu. Jeśli przeprowadzony masaż nie doprowadził sportowca do stanu sprzed aktywności, czynność należy powtórzyć kolejny raz po upływie 2, 3 godzin.

Masaż podtrzymujący jest rodzajem masażu, który ma na celu jak sama nazwa wskazuje podtrzymanie efektów osiągniętych podczas całego okresu startowania. Stosuje się go, aby utrzymać sportowca w doskonałej sprawności fizycznej.

Wpływ wysiłku fizycznego na organizm sportowca vs. wpływ masażu sportowego na organizm sportowca.

O tym, jak ważny jest sport i aktywność fizyczna dla przeciętnego człowieka, wiadomo nie od dziś. Podobnie ważnym jest masaż sportowy dla rozwoju fizycznego sportowca. W organizmie podczas wysiłku fizycznego zachodzą liczne, niewidoczne gołym okiem przemiany, które są bardzo ważne i od nich zależne jest rozwijanie się formy sportowca. Jak ważnym elementem formy sportowca jest odnowa biologiczna, wystarczy spojrzeć na wpływ masażu sportowego na jego organizm.

Wpływ wysiłku fizycznego oraz masażu sportowego na skórę.

Wpływ wysiłku fizycznego na skórę człowieka będzie zależny od procesów zachodzących w jego ciele – poziom termoregulacji. Podczas wysiłku w organizmie człowieka generowane jest ciepło, które musi znaleźć swoje ujście, którym w dużej mierze jest skóra. Podczas wysiłku ciało zalewa fala potu, który pomaga organizmowi ochronić go przed nadmiernym przegrzaniem. To reakcja obronna organizmu, która powoduje jednoczesne oziębienie będącej w naczyniach krwionośnych krwi, która to ochładza cały organizm.
Podczas masażu przede wszystkim usuwany jest martwy naskórek – warstwa położona najbardziej powierzchownie. W skórze zlokalizowane są również przeróżne receptory, które za sprawą dotyku usprawniają swoją funkcję wydzielniczą – tak jest w przypadku gruczołów potowych i łojowych. Dochodzi również do pobudzenia krążenia w naczyniach, które umiejscowione są w skórze, dzięki czemu substancje odżywcze są szybciej transportowane. Poprzez dotyk pobudzany jest również układ nerwowy, na który masaż może działać kojąco lub pobudzająco.

Wpływ wysiłku fizycznego oraz masażu sportowego na stawy i więzadła.

Aktywność fizyczna będzie działać zbawiennie na nasz układ stawowo – więzadłowy, ponieważ kości lubią docisk nie tylko grawitacyjny, ale również pracę, jaką wkładamy podczas czynności dnia codziennego. Dodatkowo, wysiłek fizyczny będzie sprzyjał procesom kostnienia oraz wytwarzania się mazi stawowej i tym samym usprawnianiu stawów. Są dwie strony medalu, w przypadku intensywnego wysiłku fizycznego często powstają kontuzje z przemęczenia, np. złamanie zmęczeniowe.
Podczas masażu dochodzi do szeregu zmian biochemicznych, ponieważ polepsza ukrwienie, jednak działa również na uelastycznienie więzadeł i tkanek okołostawowych. Masaż pobudza również proprioreceptory, które są odpowiedzialne za czucie głębokie, tak przydatne w przypadku zachowania prawidłowej postawy ciała.

Wpływ wysiłku fizycznego oraz masażu sportowego na mięśnie szkieletowe.

Każda podejmowana aktywność fizyczna ma realny wpływ na przyrost siły i masy mięśniowej, w zależności od partii, nad którą pracujemy. Podczas wysiłku podnosi się poziom substancji chemicznych, które biorą udział podczas skurczu mięśnia. Podczas intensywnego wysiłku fizycznego dochodzi do przyspieszenia przemiany materii, co może niekiedy prowadzić do odkładania się metabolitów, które są skutkiem ubocznych zachodzących w ciele procesów. Dochodzi wtedy do zakwaszenia mięśnia i jego DOMS-ów.
Podczas masażu w mięśniach dochodzi do zwiększonego przepływu krwi, czego skutkiem jest wymiana zalegających metabolitów. W zależności od potrzeby, masaż może rozluźnić zbyt nadmiernie napięte mięśnie, jak również spowodować jego niewielki przyrost podczas skurczu izometrycznego.

Reasumując, masaż sportowy odgrywa istotną rolę w przygotowaniu do treningu fizycznego, podczas treningu fizycznego oraz po zakończeniu wysiłku fizycznego. Szereg zmian, jakie zachodzą podczas masażu powoduje, że jest to najpopularniejsza forma odnowy biologicznej, na jaką zarówno początkujący, jak i doświadczony sportowiec może sobie pozwolić.
Zaczynając intensywne treningi, warto pomyśleć o dobrym przygotowaniu technicznym, jak również o dobrze zbilansowanej diecie oraz zabezpieczeniu na wypadek bolesnych kontuzji. To wszystko, odpowiednio dobrane może przynieść nieoczekiwanie dobre skutki – sukces w tym, co się uwielbia.

Powodzenia sportowcy!

Artykuł powstał przy współpracy z masazerka.pl – masaż sportowy i nie tylko w Mikołowie.